Vrijdag 26 september 2025

Op het moment dat ik het hekje naar het wijkmuseum open doe, hoor ik het geroezemoes al opstijgen uit het huis. De woning is ingericht in de stijl van een arbeiderswoning in de jaren 30. Ik loop door het huis heen naar de achterliggende expositie ruimte die duidelijk bomvol is. Verwachtingsvol zitten Soesterkwartierders en expositiedeelnemers te wachten op het moment van de opening. De sfeer is al gezellig. Hier en daar wordt een speciaalbiertje geproefd dat voor deze gelegenheid wordt aangeboden.
Op de muren staat een tijdlijn in de vorm van treinrails weergegeven met de geschiedenis van de wagenwerkplaats en foto’s die 120 jaar geschiedenis in beeld tonen.
Met enthousiasme en kennis van het aanbod wordt de expositie geopend door Yvonne Ploum.
Middenin de zaal zit een aantal oud medewerkers van de wagenwerkplaats. Ik zie ze trots naar elkaar kijken op het moment dat ze door Yvonne worden benoemd als belangrijke getuigen van een stuk geschiedenis van de wagenwerkplaats. Een paar bijzonder karakteristieke portretten van deze medewerkers maken deel uit van de expositie.

Levendig vertelt Melanie Plag over de geschiedenis van de wagenwerkplaats, die al begon in 1904 onder de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM). Het gaat hier voornamelijk om het onderhoud van goederenwagons.
Er is in die jaren veel gebeurd. Stakers uit Haarlem die voor straf naar Amersfoort werden gestuurd. Ze gaan zich vestigen in het Soesterkwartier. Tijdens de tweede wereldoorlog ook burgers, soms totaal zonder voorkennis van materiaal en gereedschap die hebben kunnen onderduiken in de organisatie. De HIJSM was in 1930 de grootste werkgever van Amersfoort. Tijdens deze jaren van ontwikkeling hebben de medewerkers van de wagenwerkplaats in het Soesterkwatier een bloeiende wijk opgebouwd.
In 2000 bleek het te kostbaar voor NS om de wagenwerkplaats in gebruik te blijven houden.
Gelukkig werd het door burgerinitiatieven en de stichting Siësta mogelijk om het complex tot rijksmonument te benoemen.

Op dit moment is de wagenwerkplaats en bijgebouwen een plek voor kunstenaars, bedrijven en horeca. De opening van de expositie word dan ook muzikaal ondersteund door twee muzikanten die hun oefenruimte op het terrein van de wagenwerkplaats hebben.

Uit ervaring kan ik vertellen dat het bijzonder de moeite waard is om de expositie te gaan bekijken. De beelden spreken voor zich maar er is ook veel informatie beschikbaar.