bij de lezing van Jan Carel van Dijk.
Zeker 35 mensen waren gekomen om hem aan te horen.
En het was een boeiende lezing die Jan Carel hield over de Erdal.
Hieronder een samenvatting, geschreven door onze medewerker Wessel Post.

Erdal-concern was niet zo Amersfoorts als het leek.

Het Erdal-concern was veel meer dan alleen de Prodentfabriek en niet zo Amersfoorts als het leek. Dat was het thema van de lezing die historicus Jan Carel van Dijk afgelopen zaterdag over de geschiedenis van dit bedrijf hield. Dat gebeurde in het Wijkmuseum Soesterkwartier, Sint Bonifaciusstraat 61 in Amersfoort en werd door enkele tientallen belangstellenden bijgewoond. Deze boeiende presentatie met dia’s en korte films vond plaats in het kader van de derde tentoonstelling over de (voormalige) industrie in deze wijk. .
van Dijk JC

Jan Carel van Dijk

AMERSFOORT – Vanaf 1937 was de naam Erdal, gevestigd op de hoek van de Brabantsestraat en de Kleine Koppel onlosmakelijk met Amersfoort verbonden, maar nadat Unilever het bedrijf in 2010 van Sara Lee had overgenomen, besloot de nieuwe eigenaar de productie van de tandpasta’s Prodent en Zendium naar Frankrijk te verhuizen en werd het Amersfoortse bedrijfspand overcompleet.
Dat was een hele verandering met de jaren vijftig en zestig, toen in de meeste Nederlandse huishoudens minstens enkele blikjes schoensmeer van Erdal in de kast stonden. Bovendien leek Erdal vergroeid met de plaatsnaam Amersfoort, die op elke verpakking prominent werd vermeld. Maar volgens Van Dijk was de naam Erdal helemaal niet zo Amersfoorts als de advertenties deden geloven.
Die naam kwam namelijk van het Duitse bedrijf Werner & Mertz, dat sinds 1901 in feite eigenaar van het merk was en is. De producten werden aanvankelijk in de Erthalstrasse in de Duitse stad Mainz gemaakt en Erthal werd daar als Erdal uitgesproken. Het Duitse logo was een kikvors, terwijl de Nederlandse licentiehouder de bekende pelikaan als symbool ging gebruiken.

Prodent

 

Er werden ook veel oude foto’s vertoont die en beeld gaven van de Erdal.

 

De Nederlandse Erdalfabriek werd op 16 juli 1915 in Hilversum opgericht en fuseerde in 1928 met de N.V. Nederlandse Fabriek van Waschproducten ‘De Amstel’ te Amsterdam, die uit 1919 stamde. Toen de bedrijfspanden in het centrum van de hoofdstad te klein waren geworden, verhuisde het Nederlandse Erdal naar het nieuwe, in 1936 gebouwde Amersfoortse complex. In dit door architect Philip Anne Warners ontworpen gebouw hield men alles in één hand: van wassmelterij tot blikdrukkerij.
Daarna volgde een periode van onstuimige groei. In het splinternieuwe pand werden sindsdien miljoenen blikjes onderhoudsproducten voor lederwaren, maar ook wrijfwas voor meubelen en zelfs koperpoets vervaardigd. Door een reeks van overnames kwamen daar bekende merken bij, zoals Valma voor de verzorging van autolak, Odorex deodorant, Purol huidproducten en Valdelis Fresh-up, een aftershave voor de smallere beurs, die sinds kort weer te koop is.

praatje v Dijk


Hierbij nog een paar overzicht foto’s.


De successen waren in 1972 voor de Amerikaanse multinational aanleiding Erdal te kopen.
Snel daarna veranderde Sara Lee de naam in Intradal en, na een fusie met Kortman, fabrikant van onder meer Biotex, in Kortman-Intradal. Eén van de gevolgen was dat de Nederlandse productie grotendeels van Amersfoort naar Veenendaal werd verplaatst en later nog meer zaken elders werden geconcentreerd. Schoensmeer bijvoorbeeld wordt sindsdien bij het Australische bedrijf Kiwi vervaardigd. Nadat ook de tandpastaproductie naar Frankrijk was verhuisd, kwam het monumentale pand aan de Brabantsestraat leeg te staan. Inmiddels is het ‘omgesmeed’ tot De Nieuwe Stad, waarin enkele tientallen kleine bedrijven onderdak hebben gevonden.
De huidige expositie ‘Werkzaam in het Soesterkwartier’ duurt tot 7 mei en het wijkmuseum opent hiervoor iedere zaterdag van 12.00 tot 17.00 uur de deuren. Voor bezoeken op andere tijden kan telefoonnummer 033 – 4635661 worden gebeld.

 

lezing JC van Dijk

Hierbij een link naar meer info over de Erdal.